Eenzaamheid: Therapie en hulp bij eenzaamheid

Voel jij je eenzaam of valt het alleen zijn je zwaar? Misschien is de eenzaamheid tijdens Corona extra confronterend? Therapie kan helpen wanneer je op zoek bent naar een luisterend oor en je de eenzaamheid wil doorbreken.

Vind meteen een therapeut voor eenzaamheid

Of lees meer over:
Wat is eenzaamheid?
Soorten eenzaamheid
Tips: eenzaamheid doorbreken
Therapie bij eenzaamheid door corona

Eenzaamheid is een gevoel van leegte of gemis waarbij je je niet verbonden voelt met andere mensen. Iedereen voelt zich wel eens voor een korte of langere periode alleen, maar wanneer dit een lange tijd aanhoudt kan dit voor een grote zwaarte in je leven zorgen.

Je kan je eenzaam voelen omdat je weinig of geen contact met anderen hebt. Maar het is zeker ook mogelijk om je eenzaam te voelen wanneer je wel contact met anderen hebt, maar je dit contact te oppervlakkig vindt of wanneer er geen oprechte interesse is. Hierdoor heb je nog steeds het gevoel dat er verbondenheid ontbreekt.

Sommige mensen vinden het net fijn om alleen te zijn. Eenzaamheid ontstaat pas als iemand het gemis aan contact met andere mensen en verbondenheid als negatief ervaart. Het is een gevoel dat bij alle leeftijden voorkomt.

Eenzaamheid bij ouderen

Ouderdom brengt vaak een verlies van waardevolle relaties met zich mee, zoals het overlijden van je partner of andere leeftijdsgenoten of wanneer je kinderen hun eigen leven leiden. Het is dan ook een belangrijke oorzaak van eenzaamheid bij ouderen.

Ook kan beperkte mobiliteit ervoor zorgen dat je minder zelfstandig naar buiten kan. Het uitstapje naar de bakker of slager valt weg. Je kan niet meer zelf bij je kinderen of kleinkinderen op bezoek. Omdat je mobiliteit wegvalt wordt je afhankelijker van anderen. Hierdoor kan een gevoel van eenzaamheid ontstaan.

Als je je eenzaam voelt, is 1-op-1 contact een echte meerwaarde. Een therapeut kan bijvoorbeeld aandacht besteden aan je levensvragen. Zingeving is namelijk essentieel in het aanpakken van eenzaamheid bij ouderen.

Als je zelf niet naar een therapiepraktijk kan gaan, is zeker ook therapie op afstand mogelijk, zoals bijvoorbeeld therapie via de telefoon. De therapeut kan ook tot bij jou komen voor therapie aan huis.

Eenzaamheid bij jongeren en jongvolwassenen

Maar ook bij jongeren en jongvolwassenen kan eenzaamheid spelen. Eenzaamheid kan veel oorzaken hebben, zoals bijvoorbeeld een nieuwe school, een verhuizing, een scheiding van de ouders,… Maar vaak geeft het missen van aansluiting bij leeftijdsgenoten, gepest worden of je niet begrepen of onzeker voelen een gevoel van eenzaamheid.

In veel gevallen verdwijnt het eenzame gevoel wanneer je opnieuw beter in je vel zit. Maar soms kan eenzaamheid heel intens aanvoelen of lang blijven duren.

Dan kan het deugd doen om met iemand te spreken over de eenzaamheid. Dit kunnen bijvoorbeeld leeftijdsgenoten zijn die met dezelfde gevoelens kampen of een therapeut die helpt om de gevoelens van eenzaamheid te kaderen en te helpen doorbreken.

Eenzaamheid kan verschillende oorzaken hebben en zich op verschillende manieren uiten. Enkele veelvoorkomende soorten eenzaamheid zijn:

Emotionele eenzaamheid

Bij emotionele eenzaamheid is er een emotionele behoefte. Je mist een hechte, intieme band met iemand. Dit kan bijvoorbeeld het missen van een partner, vrienden of familie zijn.

Ook emotionele eenzaamheid in een relatie kan voorkomen. Dit is het geval wanneer je je niet verbonden voelt met je partner. Je voelt je alleen of onbegrepen, ook al heb je een relatie. Relatietherapie kan bijvoorbeeld helpen om de band tussen jou en je partner weer te doen opflakkeren of te versterken.

Sociale eenzaamheid

Bij sociale eenzaamheid heb je een klein sociaal netwerk. Je hebt minder contact met andere mensen dan je eigenlijk zou willen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je wou dat je meer vrienden had of dat je een beter contact had met je collega’s. Hier gaat het om een sociale behoefte.

Niet alleen het contact met mensen speelt hierbij, maar ook de mogelijkheid om activiteiten te doen. Alleen gaan sporten, uit eten gaan, op café gaan of cultuur opsnuiven is behoorlijk spannend.

Existentiële eenzaamheid

Het kan ook zijn dat je gevoelens van eenzaamheid helemaal niks te maken hebben met andere mensen of de relaties die je hebt. Bij existentiële eenzaamheid vraag je je af wat de zin van het leven is. Je voelt je verloren en bent op zoek naar jouw eigen plek of rol in het leven. Er is dan een existentiële behoefte, een behoefte aan zingeving of een diepere verbondenheid met het geheel.

Eenzaamheid is een persoonlijke ervaring. De ene persoon heeft meer betekenisvolle relaties of een groter sociaal netwerk nodig dan de andere. Bovendien kan je niet aan iemand zien of die persoon eenzaam is of niet. Dat maakt eenzaamheid zo moeilijk in te schatten. Het is iets wat jij alleen zelf kan voelen.

Afhankelijk van de oorzaak van je eenzaamheid, zijn er verschillende manieren om je eenzaamheid te doorbreken. Enkele tips die je kunnen helpen om je minder alleen te voelen, zijn:

• Maak een lijst van mensen die je al lang niet meer gesproken hebt. Dit kunnen collega’s van vroeger zijn, oude schoolvrienden, je achternicht,… En nodig eens enkele mensen uit om samen met jou een kopje koffie te gaan drinken
• Kies voor een activiteit. Wanneer je samen iets actief doet (zoals samen joggen, schilderen of Spaanse les volgen) heb je meteen een gespreksonderwerp!
• Daag je mindset uit. Jouw geluk hoeft niet persé afhankelijk te zijn van andere mensen. Je kan bijvoorbeeld starten met ontspanningsoefeningen voor meer innerlijke rust of de moed verzamelen om alleen te gaan wandelen of naar een museum te gaan. Misschien ontdek je wel dingen waarvan jij kan genieten.
• Jij bent de held(in). De eerste stap is namelijk de spannendste. Iedereen vindt sociaal contact moeilijk, ook al tonen mensen dit niet. Stuur als eerste een bericht, vraag concreet om af te spreken, spreek bij het sporten zelf mensen aan of schrijf je in in een cursus (dat is dé place to be voor nieuwe contacten). Extra tip: maak vooraf een lijstje waarover je kan praten met zowel thema’s over jezelf als vragen die je kan stellen aan de ander (en spiek gerust op het toilet als je het even niet meer weet ;) )
• Kijk of jij je kan inzetten voor de gemeenschap. Je kan bijvoorbeeld vrijwilliger worden bij het Rode Kruis. Of meehelpen bij het plaatselijke buurtfeest. Door anderen te helpen, zal je merken dat je je minder eenzaam gaat voelen.
• Weet dat je hierin niet alleen bent. Natuurlijk is het niet leuk dat je je alleen voelt, maar weet dat je absoluut niet de enige bent. Meer nog, 1 op de 3 mensen geeft aan zich ooit eenzaam te voelen. Dat jij je nu eenzaam voelt, betekent bovendien niet dat dit zo zal blijven. Misschien kom je volgende maand wel je lief tegen. Of ontmoet je heel leuke, nieuwe vrienden.

Misschien heb je al veel pogingen ondernomen en is de uitdaging te groot om je eenzaamheid zelf aan te pakken. Een therapeut kan je hierin begeleiden en samen met jou onderzoeken hoe je eenzaamheid kan doorbreken.

Natuurlijk kan het ook zijn dat je je momenteel eenzaam voelt tijdens de lockdown. Je voelt je afgezonderd van je vrienden en familie. Of je voelt je gestrest of angstig en hebt behoefte aan een luisterend oor.

Ook tijdens de coronamaatregelen kan je met een therapeut over je eenzaamheid spreken. Je kan hierbij kiezen voor therapie op afstand, zoals:

• Therapie via de telefoon
• Therapie via chat
• Therapie via videogesprek

Je zal merken dat therapie verlossend werkt en je tot nieuwe inzichten kan brengen. Ook wanneer je deze volgt van thuis uit.